Jevrejska sahrana – Tradicija i običaji

Jevreji su se prvi put pojavili na prostoru današnje Srbije za vreme Rimskog carstva. Sve do Svetskih ratova činili su značajan broj stanovništva u našoj zemlji, da bi nakon Holokausta gotovo nestali.

Iako, danas, jevrejska zajednica spada u manje po brojnosti ona i dalje ima značajan uticaj kod nas. Naročito ako se ima u vidu da Vlada Srbije priznaje judaizam kao jednu od sedam tradicionalnih vera, te običaji u Srbiji obuhvataju i sahrane kod Jevreja.

Kompanija Drnda Internacional u ovom blogu vas upoznaje sa tradicijom koju donosi jevrejska sahrana.

Jevrejska sahrana ističe da čovek ne sme da umre sam

Po jevrejskim običajima, osoba koja umire ne treba da bude sama. Tokom ispovedi zabranjeno je dodirivati umirujućeg, jer, prema učenju čovek je tada poput sveće koja se gasi, pa dodir samo može ubrzati gašenje, odnosno smrt.

Odmah nakon smrti počinje avelut, odnosno period žalosti. On se deli na 4 dela – Aninut, Šiva, Selos i Šana. Svaki od njih ima posebne običaje vezane za pripremu sahrane i dane koji slede nakon nje.

Aninut traje od trenutka smrti do pogreba. Prvi korak jeste otvaranje svih prozora na kući i prosipanje vode iz nje. Na taj način Jevreji objavljuju da je neko iz njihove kuće preminuo. Ujedno, skreće se pažnja komšijama na njihove obaveze prema pokojniku i njegovoj porodici.

Takođe, prekrivaju se ogledala u kući. Time se duša pokojnika sprečava da se ogleda.

Jevrejska sahrana – priprema pokojnika

Dva sata nakon smrti pokojnik se stavlja na pod. Položaj tela je takav da su noge priljubljene i okrenute ka vratima, a ruke položene na grudi. Oči se zatvaraju, a lice prekriva plahtom. Zapaljena sveća se stavlja pored glave ili nogu.

Treba napomenuti da čitav proces koji se odnosi na sahranu vrši Hevra kadiša, tj. „Sveto društvo“. Reč je o grupi jevrejskih muškaraca i žena koji se bez naknade brinu za sve potrebno oko pokojnika.

Ukoliko je preminuo muškarac kupanje i oblačenje obavljaju muški članovi društva, dok kod pokojnice taj posao rade žene.

Nakon taora, ritualnog obreda kupanja, telo se pokriva mirisima, kako za vreme ispraćaja ne bi došlo do širenja neugodnog mirisa. Zatim se oblači u pogrebno odelo koje se naziva tahrihim. Ono se sastoji iz najmanje tri dela, a izrađeno je od belog lanenog platna, bez poruba i čvorova. Bela boja simbolizuje životni krug, jer, beba se po rođenju oblači u belo, venčanica je bele boje, te se i pokojnik odeva u belo.

Judaizam naglaša da ne postoji razlika u staležima kada je jevrejska sahrana u pitanju. Što znači da se i bogati i siromašni oblače u isto odelo i uvijaju u molitveni šal kod muškaraca, odnosno čaršav kod žena.

I sam mrtvački sanduk je skromnog izgleda, od ravnih neobrađenih dasaka, bez ukrasa i bez metalnih eksera.

Telo se u sanduk smešta na slamu, a prema običaju stavlja se malo peska iz Izraela, jer će se iz njega pojaviti mesija koji će vaskrsnuti pokojnika.

Jevrejska sahrana – bdenje

Jevrejska sahrana obavezno podrazumeva bdenje koji se naziva šemira, što na hebrejskom znači „straža“ ili „nadzor“.

Bdenje se obavlja čitave noći čitanjem psalma, a šomrim, tj. osoba koja bdi, po običaju, nije blizak rod. U davna vremena njegova dužnost je bila da da štiti telo od pacova i lopova, dok je danas samo ritual odavanja poštovanja.

O bdenju se ne priča se živima, niti šomrim treba da očekuje bilo kakvu zahvalnost i popularnost.

Jevrejska sahrana – ispraćaj

Jevrejska sahrana, levaja po verovanju nije sahrana već ispraćaj.

Sprovod počinje sakupljanjem u mrtvačnici gde se drži govor za sahranu. Hesped drži rabin ili neko ko je poznavao pokojnika, a odnosi se na hvaljenje pokojnika i njegovih dela.

Nakon govora sledi keria. Naime, u znak žalosti cepa se okovratnik odeće, za oca i majku odeća se cepa sa leve strane prema srcu, a za rodbinu sa desne strane.

Imajte u vidu da se prema judaizmu ne nosi cveće za sahrane, niti svira pogrebna muzika.

Posle sahrane sledi jednonedeljni period žalosti, zvan šiva. Tada porodica preminulog ne izlazi iz kuće niti se bavi ikakvim poslom. Selos je period od 30 dana nako šive, kada se ožalošćeni vraćaju svakodnevnim aktivnostima. Dok šana traje godinu dana od smrti čime se završava period žalosti.

Kompanija Drnda Internacional svojim dugogodišnjim iskustvom olakšaće vam pripremu svake sahrane. Naše usluge obuhvataju i prevoz pokojnika iz inostranstva, ukoliko je smrt nastupila van Srbije, kao i prevoz pokojnika za Srbiju.