Tokom istorije način sahranjivanja i izgradnja spomenika su se menjali. I dok su se pojedini običaji i verovanja zadržali do današnjih dana, mnogi su nestali zajedno sa starim narodima, ostavljajući tragove u arheološkim nalazištima. Najbolji dokaz za to jesu sahrane kod Kelta koje su prošli kroz čak 3 etape – predrimski, rimski i hrišćanski. Odnosno period paganskog kremiranja, rimskog mnogoboštva i hiršćanskog ukopa.
Za razliku od prostora današnje Škotske, u Velsu se razvio sasvim drugi oblik sahranjivanja – tumulus. Njegova specifična forma vrlo brzo je prihvaćena u mnogim zemljama. Tako da se može naći i kod nas u predelu Bukovca i na Ravnoj gori.
O kakvim je grobnicama reč otkriva vam pogrebno preduzeće Drnda Internacional.
Šta je tumulus?
Tumulus predstavlja veštački napravljeno uzvišenje iznad grobnog mesta. Što i sam naziv ukazuje na to, jer u bukvalnom prevodu sa latinskog znači „nasip“ ili „mali brdo“. Bio je poznat i pod imenom kurgan i pravljen je od zemlje, kamenja, pa i kamenih blokova.
Ove karakteristične grobnice, najpre, su skrivale grobove starih indoevropskih naroda. Najstariji dokazi o njima potiču još iz doba neolita, a nađeni su u Engleskoj. Tumulisi iz tog perioda bili su, zapravo, zajedničke grobnice jedne porodice ili klana. Dok u bronzanom dobu, oko 1900. godine pre Nove ere dobili su okrugli oblik i korišćene su za sahrane poznatih. Obično važnog člana porodice ili vođe klana.
Tradicija podizanja grobnih humki u Engleskoj zadržana je sve do kasnih predhrišćanskih godina, tj. do 6. veka pre Nove ere. Mada je bila odlika i mnogih drugih naroda. Najpoznatiji su grčki, etrurski, tatarski, mongolski i japanski tumulusi. Jedino na američkom kontinetnu nisu pronađeni ostaci ovog načina sahranjivanja.
Svojim karakterističnim izgledom tumulusi i danas bude interesovanje istoričara
Tumulus dolazi u više različitih oblika. Najpre su bili u linijskom nizu. Zavisno od raspoloživog materijala unutrašnjost su ispunjavale pregrade od kamena ili drveta. Ovo je, ujedno, i najrastrpostanjenija forma. Razvila su u zapadnoj Francuskoj u 5. milenijumu pre Nove ere. Da bi se ubrzo proširila na Englesku, nizozemsku regiju i južnu Skandinaviju. Nasledio ih je tumulus u vidu grebena. On se prepoznaje po jednakoj dužini i širini i jarku koji ga okružuje. Pretpostavlja se da je izgled rezultat postepenog dodavanja jednog ili više linearnih produžetaka sa svakom novom sahranom. Tipični primeri ovakvog sahranjivanja jesu Belas Knap u Glosterširu i Péré Tumulus u zapadnoj Francuskoj.
Tumulus u obliku zvona predstavlja posebnu vrstu grobnog nasipa koji se izdiže poput zvona iznad tla. Izdvaja se od drugih načinom sahranjivanja. Naime, u ovim grobnicama prođeni su kremirani ostaci, kao i pogrebna oprema – bodeži i keramičke posude.
Kružni ili blago ovalni tumulus je niži od drugih vrsta. Dostiže maksmimalnu visinu pola metra, dok se prečnik kreće od 8 do 20 metara.
Moderni tumulus
Najnovija forma ima okrugli oblik i podseća na kolumbarijum. U njoj se nalaze niše za smeštaj urni. Što znači da je namenjena za čuvanje pepela nakon kremiranja. Izrađena je od prirodnih materijala, najčešće od lokalnog kamena.
Verovali ili ne, ovakav tumulus je poslednjih godina postao veoma popularan u Britaniji. Razlog za to jeste sve veći nedostatak prostora na tradicionalnim grobljima, kao i ograničeni termini za pogrebne usluge u krematorijumima.
Iako tumulus odavno nije karakterističan za Srbiju pogrebno preduzeće Drnda Internacional nastoji da ispuni sve želje i zahteve kako porodice, tako i preminulog. Neretko, pogrebne usluge uključuju međunarodni prevoz pokojnika, izbor muzike za sahrane, pa i pisanje govora.
